باسمه تعالی
روز معلم مبارک باد
معلمی شغل نیست؛ معلمی عشق است. اگر به عنوان شغل انتخابش کرده ای، رهایش کن و اگر عشق توست مبارکت باد. (شهید رجایی )
اوست خدایی که در میان مردم درس نخوانده پیامبری از خودشان مبعوث کرد تا آیاتش را بر آنها بخواند وآنها را تزکیه کند وکتاب وحکمت بیاموزد . (سوره مبارکه جمعه ، آیه 2 )
تعلیم و تعلم از شئون الهی است و خداوند، این موهبت را به پیامبران و اولیای پاک خویش ارزانی کرده است تا مسیر هدایت را به بشر بیاموزند و چنین شد که تعلیم و تعلم به صورت سنت حسنه آفرینش درآمد. معلم، ایمان را بر لوح جان و ضمیرهای پاک حک می کند و ندای فطرت را به گوش همه می رساند. همچنین سیاهی جهل را از دل ها می زداید و زلال دانایی را در روان بشر جاری می سازد.در این مسیر مقدس ، بزرگانی همچون علامه شهید استاد مرتضی مطهری گام نهاده اند که نامشان بر تارک زمان می درخشد . شهید مرتضی مطهری یکی از آن معلمان راستین است که با نگاه ترکیبی به همه معارف بشری نظر می کند و تمامی تلاشهای علمی و عملی را مقدمه ای برای عبادت می داند و با شهادت، عبادت عملی و علمی خود را کامل می سازد . به همین مناسبت روز شهادت این بزرگ مرد فرزانه را روز معلم نامیدند . امام خمینی (ره) در رابطه با نقش معلم می فرمایند:نقش معلم در جامعه، نقش انبیاست؛ انبیا هم معلم بشر هستند. تمام ملت باید معلم باشند؛ فرزندان اسلام تمام افرادش معلم باید باشند و تمام افرادش متعلم. حضرت امام جعفر صادق (ع) در رابطه با مقام ومنزلت معلم می فرمایند:«هنگامی که روز قیامت شود، خداوند تمام انسان ها را جمع می کند و چون ترازوی اعمال نهاده شد و خون شهیدان را با مرکب قلم عالمان و معلمان بسنجند، ارزش مرکب آنان بر خون شهیدان فزونی خواهد داشت ».
این ارزش بدان جهت است که شهیدان در سایة علم و تربیت معلمان و تعلیم شایستة آنان به خدا راه یافته و لیاقت شهادت نصیبشان شده است. حضرت سجاد (ع) در فرمایشات خود سفارش بسیاری در حفظ حقوق معلم از سوی شاگردان دارند و می فرماید:
« حق کسی که عهده دار تعلیم توست آن است که او را بزرگ شماری و مجلس او را سنگین بداری و نیکو به وی گوش فرا دهی و روی خود را بر او کنی و با او بلند سخن نگویی و کسی را که از او چیزی می پرسد تو پاسخ ندهی و بگذاری که خود او پاسخ گو باشد و در مجلس او با هیچ کس به صحبت ننشینی و در محضر او بدگویی از کسی نکنی و اگر از او در نزد تو بدگویی شد از او دفاع کنی و عیب پوشش باشی و فضایل و مناقب او را آشکار کنی و با دشمنش همنشینی نکنی و با دوستش دشمنی نورزی؛ پس چون چنین کردی، فرشتگان خدای تعالی به سود تو گواهی خواهند داد که مقصد و مقصود تو از او و فرا گرفتن دانش او فقط برای خدا بوده نه به خاطر مردم ».
شورای دانش آموزی مجتمع شهید چمران یک-بیروت
باسمه تعالی
روز معلم مبارک باد
معلمی شغل نیست؛ معلمی عشق است. اگر به عنوان شغل انتخابش کرده ای، رهایش کن و اگر عشق توست مبارکت باد. (شهید رجایی )
اوست خدایی که در میان مردم درس نخوانده پیامبری از خودشان مبعوث کرد تا آیاتش را بر آنها بخواند وآنها را تزکیه کند وکتاب وحکمت بیاموزد . (سوره مبارکه جمعه ، آیه 2 )
تعلیم و تعلم از شئون الهی است و خداوند، این موهبت را به پیامبران و اولیای پاک خویش ارزانی کرده است تا مسیر هدایت را به بشر بیاموزند و چنین شد که تعلیم و تعلم به صورت سنت حسنه آفرینش درآمد. معلم، ایمان را بر لوح جان و ضمیرهای پاک حک می کند و ندای فطرت را به گوش همه می رساند. همچنین سیاهی جهل را از دل ها می زداید و زلال دانایی را در روان بشر جاری می سازد.در این مسیر مقدس ، بزرگانی همچون علامه شهید استاد مرتضی مطهری گام نهاده اند که نامشان بر تارک زمان می درخشد . شهید مرتضی مطهری یکی از آن معلمان راستین است که با نگاه ترکیبی به همه معارف بشری نظر می کند و تمامی تلاشهای علمی و عملی را مقدمه ای برای عبادت می داند و با شهادت، عبادت عملی و علمی خود را کامل می سازد . به همین مناسبت روز شهادت این بزرگ مرد فرزانه را روز معلم نامیدند .
امام خمینی (ره) در رابطه با نقش معلم می فرمایند:
نقش معلم در جامعه، نقش انبیاست؛ انبیا هم معلم بشر هستند. تمام ملت باید معلم باشند؛ فرزندان اسلام تمام افرادش معلم باید باشند و تمام افرادش متعلم.
حضرت امام جعفر صادق (ع) در رابطه با مقام ومنزلت معلم می فرمایند:
«هنگامی که روز قیامت شود، خداوند تمام انسان ها را جمع می کند و چون ترازوی اعمال نهاده شد و خون شهیدان را با مرکب قلم عالمان و معلمان بسنجند، ارزش مرکب آنان بر خون شهیدان فزونی خواهد داشت ».
این ارزش بدان جهت است که شهیدان در سایة علم و تربیت معلمان و تعلیم شایستة آنان به خدا راه یافته و لیاقت شهادت نصیبشان شده است.
حضرت سجاد (ع) در فرمایشات خود سفارش بسیاری در حفظ حقوق معلم از سوی شاگردان دارند و می فرماید:
« حق کسی که عهده دار تعلیم توست آن است که او را بزرگ شماری و مجلس او را سنگین بداری و نیکو به وی گوش فرا دهی و روی خود را بر او کنی و با او بلند سخن نگویی و کسی را که از او چیزی می پرسد تو پاسخ ندهی و بگذاری که خود او پاسخ گو باشد و در مجلس او با هیچ کس به صحبت ننشینی و در محضر او بدگویی از کسی نکنی و اگر از او در نزد تو بدگویی شد از او دفاع کنی و عیب پوشش باشی و فضایل و مناقب او را آشکار کنی و با دشمنش همنشینی نکنی و با دوستش دشمنی نورزی؛ پس چون چنین کردی، فرشتگان خدای تعالی به سود تو گواهی خواهند داد که مقصد و مقصود تو از او و فرا گرفتن دانش او فقط برای خدا بوده نه به خاطر مردم ».
تهیه شده در شورای دانش آموزی مجتمع شهید چمران یک-بیروت
بسمه تعالی
جزوه آموزشی شماره 9
رسول اکرم (ص) فرمود : "آگاه باشید که همه شما تا حدودی فرمانروا و نگهبان هستید و در مورد فرمانبرداران خویش مواخذ و مسئولید ،زمامداران کشور فرمانروایان جامعه هستند و در برابر آن مسئول ،مرد که رییس خانواده است فرمانروای زن و فرزندان خویش است و در برابر آنان مسئول است ،زن بر کودکان خود فرمانروا و حاکم است و در برابر آنان مسئولیت دارد آگاه باشید همه شما فرمانروا و نگهبان هستید و همه شما در مورد فرمانبرداران خویش مواخذ و مسئولید ."
در جزوه قبلی به موضوع فرزند سالاری و تعریف این مفهوم و دلایل بروز این پدیده نسبتا جدید در بین خانواده ها اشاره شد موضوعی که باعث به هم ریختگی سازمان خانواده و تغییر نقش ها در روابط والد - فرزندی شد ه است .
در این جزوه بحث فرزند سالاری را با محوریت راه کارها و شیوه های حل مساله ادامه می دهیم
شاید هیچکس از شرایطی که در آن فرزندان بخواهند به جای والدین تصمیم بگیرند رضایت نداشته باشد واقتدار پدر ومادر برای استقرار تعلیم تربیت ضروری به نظر می رسد . خانواده باید علی القاعده بر محور و مدار" قدرت متمرکز "حرکت کند و نمی تواند با پراکندگی یا باری به هر جهت به حیات مفید و موثر خود ادامه دهد . و چه کسی مناسب تر از پدر و مادر برای ایجاد این هماهنگی و یکنواختی ؟ والدین اگر ذره ای در قدرت منطقی خود شک و تردید نمایند و وجاهت قانونی و عرفی خود را از دست بدهند و یا در اعمال این موهبت فطری و طبیعی وخدادادی تعلل کنند باید منتظر پیامد های خطرناکی از جمله فرزند سالاری باشند . والدین هر یک بخشی از قدرت در خانواده محسوب می شوند که نانوشته و ناگفته در اختیار دارند . این ظرفیت در خانواده های سالم و هشیار به شکل هماهنگ ومطلوب مورد استفاده واقع می شود . یکی از بهترین روش های حذف فرزند سالاری نزدیک شدن تفکر، عمل و روش های تربیتی والدین است . فرزندان اگر یکی از والدین خود را مانع خواسته هایش ببیند ، به طور طبیعی به سمت والد دیگر رفته و درخواست خود را مجددا مطرح می کند . پاسخ والد دوم (پدر یا مادر ) تعیین کننده است . اگر موفق شود رضایت او را جلب کند در این شرایط راه کاری را پیدا می کند که در دراز مدت به نفع هیچکدام از والدین نخواهد بود در حالی که ناخواسته قدرت والدینی شکسته و ناقص می شود .
ممکن است طرز تلقی هر یک از والدین از فرزند سالاری متفاوت باشد . ومفاهیمی مانند احترام به حقوق فرزند ، رعایت و تامین خواسته های آن ها ، ایثار و گذشت از طرف والدین و چشم پوشی از خواسته ها ی خود ، ترس از یاس و ناامیدی در فرزند وبرآورده نشدن آرزوهای آن ها واثرات منفی آن ،افزایش شدید توجه به روان شناسی کودک به دلیل حضور و رسوخ مفاهیم وادبیات روان شناسی در لحظه لحظه های زندگی وتاثیر روان شناسان کودک و نوجوان همگی باعث ایجاد طرز تلقی های متفاوت و حتی متضاد و متناقض بین روش های فرزند پروری والدین شده است .گرچه مفاهیم تربیتی و روان شناسی به بهبود روش های فرزند پروری ورعایت حقوق فرزندان کمک کرده است اما عوارضی هم به دنبال داشته خصوصا اگر خانواده از مفاهیم علمی برداشت های سطحی ، نادرست و ناصواب داشته باشد و فرزندان هم به نظر می رسد به خوبی و به تمامیت از این آشفته بازار تلقی های معیوب تربیتی استفاده می کنند وبه راحتی به خواسته های خود دست یافته و بر اوضاع خانواده مسلط می شوند .
پدر و مادر قبل از هراقدام و عمل تربیتی باید در مفاهیم و تفکر و روش ها به وحدت و هماهنگی برسند همه معتقدیم که فرزندان حقوقی دارند و باید به خواسته های آن ها توجه . ، احترام کرده و شان و منزلت شان را حفظ کنند.. اما تفاوت و انحراف از جایی شروع می شود که یکی از والدین یا هر دو حقوق خود را در قبال فرزند نادیده می گیرند و از خواسته های خود چشم پوشی می کنند .اگر والدین سهمی برای خود قایل نباشند چگونه می توان از فرزندان توقع یا انتظار داشت که حقوق والدین خود را رعایت کنند و در حد وحریم خود حرکت کنند.توجه به حقوق فرزندان نباید به قیمت از دست رفتن اقتدار یا حقوق والدین تمام شود در این شرایط آن ها پا را فرا تر از حد معمول گذاشته و کفه ترازو به سمت و سوی فرزند و به ضرروالدین سنگین می شود. نمک برای غذا لازم است و غذای بی نمک قابل خوردن نیست اما نمی توانیم با این فرض صحیح هر جه قدر می خواهیم در غذای خود نمک اضافه کنیم چون وقتی از اندازه خارج شد به طور کلی غذا را غیر قابل استفاده خواهد کرد . قاطعیت در برخورد با فرزندان و خواسته هایشان از روش های موثر دراین زمینه محسوب می شود خانواده باید مواضع شفاف و روشنی داشته باشد . بین مخالفت و قاطعیت تفاوت وجود دارد آن ها باید قدرت تشخیص بالایی داشته باشند تا بتوانند در زمان های مختلف تصمیم های درست،وسریع بگیرند . شک وتردید ها ،تصمیم های متضاد و بلاتکلیفی در برابر فرزند به این پدیده یعنی فرزند سالاری دامن می زند در مواقع زیادی وقتی خواسته ای از طرف فرزند بیان می شود در موافقت یا مخالفت با آن بین پدر و مادر دست به دست می شود یا از سوی یکی موافقت و دیگری مخالفت می شود . ویا حتی به صراحت پدر ومادر در خلاف جهت یکدیگر حرکت می کنند
خانواده محل مشارکت و تضارب آراء ونظرات تک تک اعضای خود است همه باید به خواسته های یکدیگر توجه کنند و کسی نباید نظرات خود را بدون دلیل موجه به دیگران تحمیل کند . والدین الگوی احترام ،توجه ،تلاش برای تامین خواسته های فرزندان ،نظم و انضباط و قاطعیت در مواجهه با خواسته های فرزندان محسوب می شوند . اما این مفاهیم باعث نمی شود فرزندان از نقش و جایگاه خود خارج شوند و در جایگاه والدین قرار گرفته و به جای آن ها عمل کنند . ما به عنوان والدین و مسئولان فرزند خود باید بدانیم در چه زمانی از نظرات مشورتی فرزند خود استفاده کرده و در چه زمانی به تشخیص خود عمل کنیم . که هر یک در جای خود مهم و ارزشمندند . والسلام
اردیبهشت 1390 محمد رضا کوثری مشاور مجتمع آموزشی امام خمینی (ره) سوریه – دمشق
والدین گرامی ضمن تشکر از توجه و عنایت شما به اطلاع می رساند بعد از انتشار دهمین جزوه آزمونی از جزوات منتشر شده به صورت حضوری که تاریخ و محل آن متعاقبا به اطلاع خواهد رسید گرفته می شود
بسمه تعالی
به مناسبت هفته مشاغل
هفته مشاغل (هفته اول اردیبهشت )فرصت مناسبی است برای یاد آوری موضوع مهمی که به نوعی با همه افراد چه پیر و چه جوان و ،خصوصا مردان ارتباط پیدا می کند ،هفته ای که می خواهیم به دانش آموزان و کسانی که هنوز به ایستگاه انتخاب شغل نرسیده اند یا دآوری کنیم قبل از آن که د یر شود و در مرحله ای قرار بگیرند که فرصت زیادی برای آن ها باقی نمانده باشد مسیر صحیح و البته دشوار انتخاب شغل را به تدریج طی کنند و پله ،پله قدم های استوار و محکمی را شناسایی بهترین و مناسب ترین شغل بردارند در این هفته مدارس و خصوصا مشاوران به تقلایی وصف ناپذیر برای معرفی مشاغل و صاحبان حرف به دانش آموزانی می پردازند که قرار است در آینده به آن مبادرت نمایند . خصوصا پسران که انتخاب و داشتن شغل از ضرورت های زندگی اقتصادی و اجتماعی و خانوادگی آنان محسوب می شود
با توجه به گستردگی کمی و کیفی رشته های تحصیلی در مقاطع آموزش عالی از وظایف عمده مشاوران در مدارس معرفی رشته های تحصیلی دانشگاهی است که اگر دانش آموز بتواند به شناخت کافی نسبت به آن ها دست یابد در انتخاب شغل با کمترین مشکل مواجه خواهد شد هفته مشاغل تنها فرصتی برای معرفی شغل یا صاحبان حرف نیست بلکه از آن مهم تر فضایی برای معرفی رشته های تحصیلی در سطوح متفاوت خصوصا آموزش عالی فرض می شود
اتنخاب شغل یکی از دشوارترین انتخاب های سرنوشت ساز زندگی شغلی و حرفه ای افراد محسوب می شود که باید این فرایند را طی کنند . دشوار بودن انتخاب شغل از چند جهت معنا پیدا می کند یکی آن که با توجه به تعدد فراوان مشاغل برای هر کس راحت و ساده نخواهد بود که به شغل هماهنگ با علایق خود برسد خصوصا در جوامع صنعتی و پیشرفته که با طیف گسترده ای از مشاغل مواجه هستیم . دشواری انتخاب شغل زمانی از اهمیت برخوردار می شود که افراد با فرض آن که به شغل مورد علاقه خود رسیده و آن را انتخاب کرده باشند به دلیل عدم تناسب بازار عرضه و تقاضا ونیروی انسانی فراوانی که متقاضی ورود به بازار کار هستند بتوانند به آن دسترسی داشته باشند . موضوع بیکاری نیروی انسانی جوامع شهری و صنعتی که به معضل بزرگی برای دولت ها تبدیل شده است واساسا موفقیت یا عدم موفقیت دولت ها را در تولید فرصت های شغلی برای افراد جوان و جویای کار ارزیابی می کنند .
در نظام آموزشی ایران نیز انتخاب رشته در پایان سال اول متوسطه انجام می گیرد سالی که دانش آموز با انتخاب رشته تحصیلی مسیر آینده خود را مشخص می کند و به همین دلیل این سال برای آن ها سرنوشت ساز است .
اکثریت مشاغل در جامعه امروز به طور مستقیم یا غیر مستقیم با تحصیلات مرتبط است و پا گذاشتن در مسیر انتخاب شغل بدون انتخاب رشته تحصیلی امکان پذیر نخواهد بود
جان هالند معتقد است شخصیت افراد در انتخاب شغل آنان تاثیر دارد به عبارت دیگر افراد با توجه به خصوصیات شخصیتی شان با مشاغل خاصی را انتخاب می کنند و تنها در این صورت پیشرفت خواهند کرد به عنوان مثال افراد "اجتماعی " مشاغلی را انتخاب خواهند کرد که به نوعی با مردم سرو کار دارد و تمایل زیادی به حل و فصل امور دیگران دارند برون گرا بوده و اهل تعامل با اطرافیان خود هستند وقدرت جذب بالایی دارند . در حالی که افراد واقع گرا بیشتر مایل اند با اشیا و داده ها کار کنند کمتر به افراد توجه دارند واساسا تمرکز آنان بر محیط فیزیکی است و نه بر محیط انسانی . هالند شخصیت افراد را به تیپ های شخصیتی متفاوت شامل 1- واقع گرا 2- هنری 3- اجتماعی 4- قراردادی 5- جستچوگر و 6- متهور تقسیم بندی می کند
محتوی مشاغل و کیفیت هر شغلی نیازمند توانایی ها و ظرفیت های روان شناختی و جسمی وتحصیلی خاصی است که معمولا سازمان ها و شرکت ها و کارفرما ها سعی می کنند به نحوی افراد و متقاضیانی را جذب کنند که شرایط آن ها با ویژگی های شغلی هماهنگی و تطابق داشته باشد و اساسا بسیاری از آزمون های شغلی که در اختیار مشاوران شغلی و موسسات جذب نیروهای شغلی و حرفه ای قرار دارد هدف عمده آنان در وهله اول کشف و شناخت نسبی از ویژگی های شخصیتی افراد و در وهله دوم تطابق این ویژگی ها با شرایط و معیارهای شغلی است گرچه به نظر می رسد برای دست یابی به یک شغل شرط اصلی تحصیلات است اما به نطر می رسد باید به جنبه های دیگری هم توجه کنیم
به عنوان مثال اگر بخواهیم افرادی را به عنوان معلم در مقطع ابتدایی جذب کنیم مطمئنا باید سراغ کسانی برویم که تحصیلات وتجربه کافی در این زمینه دارند اما برای معلم شدن باید صبر و حوصله وسعه صدر ،علاقه وافر به کودکان و دوست داشتن بچه ها ،خلاقیت و نوآوری در امور محوله ،نظم پذیری ،صدای رسا وگفتار روان و هماهنگ ،اعتماد به نفس کافی ، خوش چهره بودن ، اهل مطالعه و تحقیق و تجزیه و تحلیل و بسیاری از معیارهای دیگری که در این مقاله نمی گنجد
شغل مناسب مثل غذای مناسب است که می تواند باعث رشد جسمی و طراوت و شادابی افراد شود و علت رشد نیز تناسب و هماهنگی غذای مورد نظر با نیازهای بدن است نکته جالب این که شغل می تواند برکات و منشاء بسیاری از خلاقیت ها ،بروز استعدادها و نوآوری ها ،گسترش تحرک اقتصادی و اجتماعی ، نظم دهی به زندگی خانوادگی ، انگیزه ای برای حضور موثر در جامعه و تحرک جسمی و بسیاری از فواید دیگر که شاید از شمارش خارج باشد وهمه این برکات زمانی امکان پذیر است که تناسب مطرح شده بین توانایی ها و ویژگی های شغلی هماهنگی برقرار باشد
در احادیث و روایات اسلامی از کار کردن به عنوان عملی دنیوی و اخروی یاد شده که دارای اجر و ثواب بسیار است و نسبت به آن توصیه های بسیاری شده است به طوری که عنوان جهاد کننده در راه خدا بر کارگری که برای اداره زندگی خانواده اش سعی و تلاش می کند اطلاق شده است .
والسلام محمد رضا کوثری گروه آموزشی پرورشی ،مشاوره و تربیت بدنی سوریه ،لبنان و اردن